Kinderen als de wortels van de samenleving

Dit is Theo, 53 jaar, getrouwd, vader van 4 zonen en een dochter in de leeftijden van 9 tot 33 jaar. 

Henriët Seinen is relatiemanager voor Red een Kind en bezocht het dorpsprogramma in Rwamagana in Rwanda. Haar ontmoeting met deze stralende vader maakte indruk op haar. 

”Ik ben op een peuter- en kleuterschool en spreek met Theo. Theo is boer met land en vee. Hij verbouwt maïs, bonen, cassave en bananen. Sinds vijf jaar is hij lid van het ouderschapscomité van de school; de laatste jaren is hij zelfs voorzitter. Het comité ontvangt en deelt trainingen en bijeenkomsten over onderwerpen die voor kinderen van belang zijn: positief ouderschap, scholing, gezondheid, goede voeding en veiligheid. Andere taken van het comité zijn het organiseren en monitoren van de andere groepen. Ze motiveren andere ouders om ook deel te nemen aan bijvoorbeeld de zelfhulpgroep.

Momenteel is de gemeenschap druk bezig met duurzaamheid: zo veel mogelijk investeren in de toekomst zodat ze volgend jaar, als Red een Kind uit het gebied vertrekt, zelfstandig verder kunnen gaan. Hoe pakt de peuter- en kleuterschool school dit aan? Bijvoorbeeld door de aanschaf van een koe (waar inmiddels een kalf bij loopt) zodat de kinderen dagelijks melk van de eigen koe krijgen.

Theo heeft in het comité ontdekt hoe belangrijk het is om te zorgen voor je kinderen. Voorheen was hij vaak van huis om een beetje te kletsen en te drinken met de mannen. Nu is hij meer betrokken bij zijn gezin en bespreekt hij alles wat hij leert met zijn vrouw. Bijvoorbeeld over gezonde en gevarieerde voeding. De aardappels van weleer worden afgewisseld met groente en fruit.

Behalve met ouders zoekt de school ook contact met de lokale overheid. De lerarensalarissen worden hier inmiddels ook betaald door de overheid. Dat scheelt nogal. Het schoolgeld wordt in deze arme regio bewust laag gehouden: 1000 Rwandese frank per vier maanden. Dat is omgerekend 80 eurocent. Toch kan niet iedereen naar school: er zijn simpelweg te veel kinderen. Op de basisschool lossen ze dat op door ‘s morgens en ‘s middags dezelfde lessen aan verschillende groepen te geven.

Veranderingen en uitdagingen
”Wat is er veranderd?” vraag ik Theo. Hij vertelt dat voorheen de kinderen pas met 7 jaar naar school gingen. Ze hingen overdag rond of speelden bij het meer. Door de peuter- en kleuterschool wennen ze aan het naar school gaan en is de overgang naar de basisschool op hetzelfde terrein niet zo groot.

Inmiddels gaat 95% van de kinderen uit de omgeving naar school. Wat een mooie veranderingen! Er zijn vast ook uitdagingen. Theo noemt er drie. Zo is er geen goed speelplein en moeten de kinderen eerst de weg oversteken om te kunnen spelen in het gras. Een ware uitdaging met 30-40 kleuters… Ook zijn er ouders die niet echt meedoen. Dat blijkt in 30% van de gevallen zo te zijn. Dat vind ik een hoog percentage. Wat wordt hieraan gedaan? Samen met de overheid werken ze aan bewustwording en mobilisering. Het comité nodigt ouders uit om lid te worden van een zelfhulpgroep. Vaak doen mensen niet mee omdat ze arm zijn en de hoop op verandering een beetje hebben opgegeven. Juist deze mensen moeten meedoen! Door samen te werken kunnen ze kleine beetjes geld opzij zetten voor de school van hun kinderen. We hebben gezien dat het werkt en hopen ook deze ouders te laten zien dat het anders kan.

Ten slotte. Zijn er dan nog dromen voor de school en de gemeenschap? ”Weet je,” zegt Theo, ”Kinderen worden in Rwanda gezien als de wortels van de samenleving. En scholing betekent ontwikkeling.” De peuter- en kleuterschool is de basis, het ouderschapscomité probeert zo veel mogelijk ouders erbij te krijgen. Groter of meer boeren kan niet in het kleine, dichtbevolkte Rwanda. Scholing kan wél. Zo zal Rwanda zich als land kunnen ontwikkelen.

Theo’s droom is dat alle kinderen naar school gaan: van peuter- en kleuterschool tot universiteit. Een speerpunt, zowel voor de Rwandese overheid als voor deze bevlogen vader, uit een klein dorpje op het platte platteland.”