Kansen voor Anita en haar gezin

In India zie je nog altijd de realiteit van het eeuwenoude kastensysteem: een hiërarchie gebaseerd op geboorte. Discriminatie en geweld tussen kasten zijn nog steeds aan de orde van de dag. Anita (28) behoort tot de dalits. Vaak hebben zij geen toegang tot onderwijs, werk en gezondheidszorg. Toch weerhoudt het Anita niet het beste voor haar gezin te zoeken en te bouwen aan een betere toekomst.

Ik ben in de noordelijke staat Bihar, in Purnea. Elk jaar staat dit gebied vijf maanden lang onder water. En elk jaar bouwen de bewoners het dorp weer helemaal vanaf de eerste steen op. In de zomer wordt het hier ruim 50 graden, in de winter is het koud en worden mensen ziek van de smog in de lucht. Een keihard klimaat in een zeer afgelegen gebied. Veel mensen hier leven van de landbouw, maar ook dit wordt steeds moeilijker. Hoe verbouw je gewassen als elk jaar alles weer wordt weggespoeld? Geen ambulance kan het dorp bereiken, er is geen ziekenhuis in de buurt. En ieder jaar brengt het water allerlei ziektes met zich mee en zwemmen er giftige slangen rond. “Waarom gaan ze daar niet weg?” vroegen de mensen thuis. Het is inderdaad de eerste vraag die naar boven komt.

Nergens welkom
Sinds 2019 werkt Red een Kind in Purnea. Dit dorpsprogramma heeft, net als de andere programma’s in India, flinke vertraging opgelopen door de lockdowns tijdens de coronapandemie. De boeren-, vrouwen- en kindergroepen konden niet samenkomen en onze veldwerkers konden de dorpen niet bezoeken. Gelukkig kregen veel kinderen online les, maar een inhaalslag is hard nodig. En daar gaan we de komende tijd aan werken, ook hier.

“We zijn nergens anders welkom als dalits”, vertelt Anita als ik vraag naar de overstromingen. “Verhuizen naar de grote stad zou betekenen dat we in een sloppenwijk moeten wonen. Daar zie ik ook geen toekomst.” Ik begrijp de lege blik in haar ogen steeds beter. Anita moet in haar eentje voor haar drie zonen zorgen: Manice (13), Shiva (10) en Sibam (9). Haar man werkt vijf staten (dat is duizenden kilometers) verderop. Hij werkt als dagloner en gaat dus elke dag op zoek naar klussen voor een klein beetje geld.

”Ik heb veel verdrietige dagen, maar ook blije”

“Wil je een kopje thee?” vraagt Anita. Het is kruidenthee met warme melk: steevast onderdeel van de Indiase gastvrijheid. Ik vraag Anita waar zij zoal mee worstelt. Ze vertelt dat het moeilijk is dat ze alleen zonen heeft: “Nu is er niemand om me te helpen in het huishouden. Ik werk heel erg hard maar ben te arm om een stuk land te kopen. Ik heb veel verdrietige dagen, maar ook blije, hoor. Mijn kinderen konden nooit naar school, maar door het kindercentrum in het dorp kan dat nu wel.”

En de vrouwengroep? “Daar ben ik lid van. Ik leer hoe ik moet sparen: het lukt mij nu om 10 rupees per week te sparen (ongeveer 11 eurocent). Maar we bespreken ook samen onze kansen en hebben het over vrouwenrechten.”

Een leven vol geheimen
Vrouwenrechten: een belangrijk aandachtspunt in onze programma’s in India, waar vrouwen een achtergestelde positie hebben. Anita vertelt dat zij hier ook mee te maken heeft. “Het leven van een vrouw zit vol geheimen. Ik weet nu: soms heb ik even geen eten, maar dan kan ik wél het schoolgeld van de jongens betalen. Mijn man begrijpt dat niet. Ik krijg weinig of geen geld van hem. Hij ziet het nut van onderwijs niet in en wil daar niet in investeren. Als we ziek zijn hebben we een groot probleem. We verbergen onze ziektes daarom voor mijn man, anders gaat hij geld lenen en komen we in financiële nood. Het is een worsteling, er wordt steeds aan mijn dromen gerammeld.”

Anita wilde als meisje graag studeren, maar dat konden haar ouders niet betalen. Ze moest al jong trouwen en dat deed haar droom in duigen vallen. “De mannen zouden dichtbij moeten zijn om ons te steunen, maar hier is geen werk voor ze. Het is heel zwaar om alles alleen te doen.”

Geen hoop maar wél geloof
Door het programma van Red een Kind krijgen vrouwen als Anita een kans om verder te komen. “Ik heb leren lezen en schrijven. En ik leer met mijn jongens mee, die naar het kindercentrum gaan. Ik heb geen hoop, maar wel geloof! Ik luister niet naar alle mensen die me ontmoedigen en kleineren omdat ik een vrouw ben. Samen kunnen we dit, daar geloof ik in.”

Anita vroeg mij haar verhaal te vertellen zodat ze haar bestaan kenbaar kan maken. Het gevoel dat niemand naar je omziet maakt machteloos. Ik ben daarom heel blij dat Red een Kind als enige organisatie in dit gebied aanwezig is. Om samen met sterke gezinnen hoop voor de toekomst te geven, of zoals Anita het verwoordt: geloof te blijven houden. Geloof in een toekomst waar alle kinderen een plek hebben, waar vrouwen veilig zijn en waar niemand er meer alleen voor hoeft te staan.

Mijn laatste vraag aan Anita is wat haar grootste droom is. Daar hoeft ze niet lang over na te denken: “Dat is om samen te zijn als familie!”

Tekst | Hanna van Gemeren
OmArmen mei 2023