'Ontwikkelingswerk is niet maakbaar'
Ontwikkelingssamenwerking is complex, dat weet directeur Andries Schuttinga als geen ander: “Misschien hebben we wel het moeilijkste vak dat er bestaat.” Andries is al vijftien jaar werkzaam binnen Red een Kind en heeft geleerd om in vertrouwen mee te bewegen met wat er gebeurt.
“Ons werk voor kinderen in kwetsbare gebieden is niet maakbaar. Het is drie stappen vooruit, twee stappen achteruit. Soms krijgen we teleurstelling te verwerken en gaan dingen niet zoals gehoopt. Natuurlijk maken we plannen, maar we weten ook: er kan in tussentijd van alles veranderen. En als je er over nadenkt is dat ook helemaal niet gek. We zijn bezig om de mindset van dorpsgemeenschappen te veranderen. Zoiets is niet te plannen! Dus we hebben geen keuze: we moeten meebewegen met wat er gebeurt.”
Dit vertrouwen heeft Andries moeten leren: “Ik geloof dat, als je ervoor openstaat om ingezet te worden daar waar je het goede doet, dat God het zegent. Dat heb ik vooral in Tanzania geleerd, waar ik langere tijd gewoond heb met mijn gezin. Ik leefde toen van giften. Dat was heel pittig en af en toe heel spannend, maar het is altijd goed gekomen. Dat voelde echt alsof God ingreep. Sindsdien maak ik me niet meer zo druk en probeer ik een open houding te hebben.”
Accepteren en vertrouwen dus. Maar betekent dit dat je niet kunt dromen? “Ik heb geen uitgebreide dromen voor de toekomst, maar dat past ook niet bij mij. Als Red een Kind lopen we in onze dorpsprogramma’s een tijdje samen met mensen op. We proberen ze iets mee te geven waardoor ze verder kunnen op hun eigen reis: het doel is zelfredzaamheid. Dat maakt dat je minder het gevoel hebt echt iets te moeten bereiken. Soms zeggen we dat het de missie van Red een Kind is om ooit overbodig te worden. Een mooi streven, maar laten we eerlijk zijn: ons type organisatie zal altijd nodig blijven. Jezus zei het al: de armen zullen altijd onder ons zijn.”
‘Ik wil mensen niet krampachtig vast blijven houden’
Andries noemt het dan misschien geen dromen, maar zijn idealisme is onmiskenbaar. Moeder Theresa zei ooit: “De manier waarop je dingen bereikt is minstens zo belangrijk als hetgeen dat je bereikt”. Andries reflecteert: “Ik begin hier steeds meer de waarde van in te zien. Dat onze medewerkers als eerlijk en betrouwbaar worden bestempeld door mensen in onze projectlanden vind ik minstens zo waardevol als de constatering dat een dorpsgemeenschap zelfstandig verder kan na een meerjarig dorpsprogramma. Daarin zit ook een getuigenis! De manier waarop je oog hebt voor de ander is essentieel. Ik wil mensen niet krampachtig vast blijven houden, we gaan op den duur onze eigen kant weer op. Als je probeert in grote en in kleine dingen oprecht te zijn en deze missie echt serieus neemt, geloof ik dat dat gezegend wordt.”
‘Jezus deed niet anders dan dienen, dat voorbeeld neem ik serieus’
Andries zou zichzelf niet omschrijven als een carrièretijger. Toch is hij opgeklommen tot directeur van Red een Kind. “Ik vind het erg leuk om te leiden, maar ben daarin bepalender dan ik zelf vaak denk”, vertelt hij. ”Ik vind het moeilijk als mensen tegen me opkijken om mijn functie. Ik ruim ook gewoon de vaatwasser uit op kantoor of help met klussen. We doen toch allemaal ons eigen stukje?”
Andries groeide op in een gezin zonder vader. Als weduwe had zijn moeder de zorg voor een jong gezin. Door zijn jeugd heeft Andries sterke ideeën over soberheid en het belang daarvan: “Pas wilden we grote beeldschermen op ons nieuwe kantoor hebben en dan denk ik: moet dat echt zoveel kosten allemaal? Alles zo goed mogelijk willen voor jezelf vind ik ingewikkeld. Je bent niet voor jezelf op de aarde, je bent er om te dienen. In balans natuurlijk, dat wel. Jezelf wegcijferen is ook niet goed. Ik vraag mijn collega’s regelmatig om het mij eerlijk te zeggen als ik weer eens doorschiet. Soms word ik op het matje geroepen – goedkoop kan duurkoop zijn. Maar Jezus deed niet anders dan dienen, dat voorbeeld neem ik serieus. Ook als Red een Kind zijn we dienend.”
Soberheid dus, een belangrijke waarde voor Red een Kind. Dit wordt ook duidelijk in de regelgeving die er is voor bijvoorbeeld de hoogte van salarissen. “Er is een nationale salarisnorm voor goede doelen waarvan Red een Kind gezegd heeft: daar gaan we onder zitten. Dit betekent dat onze medewerkers tien procent onder de norm worden betaald”, legt Andries uit. ”En onze Raad van Toezicht heeft bepaald dat de directeur het goede voorbeeld geeft: mijn salaris zit twintig procent onder de norm. Ik vind dat heel mooi; ik krijg genoeg. En als je bij Red een Kind werkt krijg je er zoveel mooie dingen voor terug, dus mag je best wat inleveren. Dezelfde toewijding zie ik bij onze medewerkers, die bewust kiezen om hier te werken omdat ze in onze missie geloven.”
Spreekt de missie en visie van Red een Kind jou ook aan?