Knuffel leert kinderen omgaan met gevolgen van trauma
De zon schijnt fel, maar in de schaduw van de boom is het koel. De zevenjarige Jaden zit met zijn broertjes en zusjes op een kleed. Zijn zelfgemaakte knuffel ligt naast hem. Vol trots laat hij zien wat hij geleerd heeft vandaag. “Kijk, je doet je handen zo, en dan doe je je ogen dicht.” De kinderen volgen met grote precisie de instructie van hun broertje. “Dit is de butterfly hug. Je klopt zachtjes en het helpt je om aan fijne dingen te denken.”
Jaden groeit op in Zuid-Soedan: een land waar het niet altijd even veilig is. En dat heeft effect op de kinderen. Red een Kind ontwikkelde samen met TNO en ARQ Nationaal Psychotrauma Centrum een methode waarin kinderen van 5 tot 7 jaar leren omgaan met de gevolgen van trauma: Build your own Buddy.
Red een Kind heeft in het dorp waar Jaden woont een plek voor kinderen gebouwd waar ze, ondanks alle onrust die er is in het land, veilig kunnen spelen. Elke dag gaat Jaden naar deze zogenoemde Child Friendly Space. In de sessies daar leert hij door verhalen over Bob de Haas hoe hij om kan gaan met stress. Ook heeft hij daar zelf een knuffel gemaakt. Zo heeft hij altijd een vriend aan wie hij zijn verhaal kwijt kan.
Praten over gevoelens
Aan het project nemen per gezin één ouder en één kind deel, om zo veel mogelijk gezinnen te kunnen helpen. Isaac, de vader van Jaden, koos er heel bewust voor om mee te doen, omdat hij een hechtere band met zijn kinderen wilde. Dat is extra bijzonder omdat in het gebied de zorg voor kinderen vaak bij de vrouwen ligt.
”We begrijpen elkaar beter en hebben een middel om over onze gevoelens te praten.”
“Het project heeft de relatie met mijn kinderen verbeterd, we begrijpen elkaar beter,” vertelt Isaac. “Wat vooral belangrijk is dat we een middel hebben om over onze gevoelens te praten: de vulkaan.” Hij laat in het prentenboek zien wat hij bedoelt. “Kijk, als je bovenaan de vulkaan bent, heb je veel stress en ben je niet blij. Je vraagt simpelweg aan de kinderen: hoe hoog zit je op de vulkaan? En ze kunnen dat aanwijzen op hun lichaam. Als de vulkaan bij de enkels is gaat het goed; is de vulkaan bij het hoofd dat is er echt iets aan de hand.”
Jaden leert zijn broertjes en zusjes thuis wat hij geleerd heeft tijdens de sessies. Ook ouders die meedoen geven kennis door. Jaden’s moeder Nadia: “Dit project helpt ons om onszelf beter te begrijpen. Dat werkt door in onze relatie, mijn man en ik praten meer. We hebben ook geleerd om hulp te vragen. Het contact met andere ouders in het dorp is verbeterd: we zijn vrienden geworden. Als we ergens mee zitten, kunnen we dat delen.”
Jaden heeft zijn knuffel Bob genoemd. “Het is een jongen en soms zeg ik tegen Bob: kom, laten we gaan spelen.” Nadia vult aan: “Mijn zoon heeft nu een vriend: zijn knuffel. Maar hij is nu ook opener naar andere kinderen. Ik zie zo veel verandering in zijn gedrag. Eerder was mijn kind vaak alleen, maar nu heeft hij vriendjes waar hij mee praat en speelt.”
Om privacyredenen zijn niet de echte namen gebruikt.
“De Build Your Own Buddy-methode is gebaseerd op gedegen onderzoek. We hebben gebruik gemaakt van verschillende technieken die gebruikt worden in traumabehandeling. Een aantal onderdelen uit deze methode komt terug in het verhaal van Jaden.
Door (gevolgen van) trauma gaat het lichaam in overlevingstand. Er verschillende methodes die helpen om het lijf te kalmeren. De butterfly hug is daar een van. De ritmische beweging met de kruising van armen heeft een gunstig effect op het brein. Als je ondertussen denkt aan fijne momenten, helpt dat om rustig te worden.
De knuffel is belangrijk voor kinderen omdat het troost biedt. Daarnaast praten kinderen soms makkelijker via een knuffel. Ze kunnen tegen de knuffel zelf praten, maar ook via de knuffel makkelijker praten met bijvoorbeeld ouders.
De vulkaan symboliseert hoe je je voelt en helpt om emoties te herkennen en benoemen. In het programma leren we kinderen en ouders ook zes strategieën om heftige emoties te kalmeren. Bijvoorbeeld door de butterfly hug te doen, maar ook door erover te praten met een vriend. Mooi om te zien dat Jaden en zijn ouders dit toepassen.”
Remy Vink – TNO
Red een Kind biedt hulp aan kwetsbare kinderen in noodsituaties. Dit doen we in o.a. Zuid-Soedan. Meer lezen?