De donkerste dagen in Oost-Congo
De stem van mijn man fluistert me wakker om 5 uur ’s ochtends op zondag 26 januari 2025: “Word wakker! Je moet nu je bed uit en je klaarmaken. Je mag niet te laat zijn, anders vind je geen plek meer op de boot naar Bukavu in Zuid-Kivu.” Het klonk haast onwerkelijk. Maar laten we even teruggaan naar een paar dagen eerder.
23 januari 2025: De ochtend van angst
Het was rond vier uur ’s ochtends toen we gewekt werden door het geluid van geweerschoten. Wat gebeurt er? Niemand wist het precies. Maar met de snelle opmars van de M23-rebellen baden we dat zij niet dichtbij Goma kwamen. Om acht uur bereikte ik ons kantoor, waar iedereen elkaar vragend aankeek: “Weet iemand waarom we geweerschoten horen?” Ondertussen zag ik hoe het Congolese leger met hoge snelheid door de stad reed. De chaos veroorzaakte zelfs verkeersongelukken. De geruchten begonnen zich te verspreiden: M23 heeft Sake veroverd. Sake ligt op slechts 24 kilometer van Goma.
Rond elf uur zaten we in een spoedoverleg over de veiligheidssituatie. Het nieuws werd bevestigd: er zijn gevechten in de buurt van Sake. We werden naar huis gestuurd met het advies om thuis te blijven werken tot de situatie kalm zou worden. Maar het was duidelijk: de duisternis was begonnen.
Vluchtelingenstromen
De inwoners van Sake en de omliggende dorpen begonnen massaal te vluchten naar Goma. Toen ik thuiskwam, was er geen elektriciteit en geen water uit de kraan. “God, dit is alarmerend,” riep ik uit. Ik verloor geen tijd en begon eten in te slaan, zoveel als ik kon veroorloven, om voorbereid te zijn op wat komen ging. Die nacht werd de eerste van vele lange nachten. Bombardementen, geweerschoten, veranderend weer, totale duisternis. Zelfs het internet werd afgesloten.
24 januari: Nog meer chaos
De volgende dag veranderde er niets. Mensen begonnen massaal te evacueren. Vluchtelingen uit kampen in Mugunga en Rusayo trokken naar veiligere gebieden. Rond het middaguur kwam het internet kort terug, en toen hoorden we het nieuws: de gouverneur van Goma was gedood in de gevechten. De situatie verslechterde verder. De M23-rebellen kwamen nu ook vanuit andere kanten, zoals Kibumba, nabij het vluchtelingenkamp van Kanyaruchinya. De gevechten tussen het leger en de M23 intensiveerden, en de angst werd ondraaglijk.
25 januari: De beslissing om te vertrekken
Met de constante gevechten in de stad besloten mijn man en ik te voet melk voor onze dochter te zoeken. Veel winkels waren gesloten, waardoor we ver moesten lopen voordat we iets vonden. Onderweg zagen we honderden soldaten, tanks en straaljagers op weg naar de frontlinie. Het geluid van ontploffende bommen was onophoudelijk. Mijn man zei: “Grace, jij moet morgenochtend met onze dochter vertrekken. De rebellen gaan Goma in nemen. Bukavu is niet helemaal veilig, maar op dit moment is het beter dan hier.” Die avond pakte ik onze spullen: alleen het hoognodige. We moesten vroeg opstaan om een ticket en een plek op de boot te bemachtigen, omdat veel mensen Goma probeerden te ontvluchten.
26 januari: de vlucht naar Bukavu
Om vijf uur ’s ochtends fluistert mijn man: “Word wakker! Je moet nu je bed uit en je klaarmaken. Je mag niet te laat zijn, anders vind je geen plek meer op de boot naar Bukavu in Zuid-Kivu.” Het was nog steeds zo donker dat het eerder op 1 uur ’s nachts leek. Ik maakte mijn dochter klaar, wekte de nanny en samen haastten we ons naar de haven. Om zes uur waren we er en, godzijdank, vonden we een plek op de boot. Ik smeekte mijn man om met ons mee te komen. Hij weigerde, vastbesloten om ons huis te bewaken en later te vertrekken. Nog geen uur nadat we waren vertrokken, nam M23 Goma in. Vluchten vanaf de luchthaven werden stilgelegd, en er was geen verkeer meer over het Kivumeer. Overal waren geweerschoten en bomexplosies te horen.
Een nachtmerrie zonder einde
In Bukavu leek het alsof de nachtmerrie doorging. Ik kon niet slapen. Mijn gedachten waren constant bij de mensen in Goma: mijn familie, mijn vrienden, en vooral mijn man die was achtergebleven. De situatie verslechterde snel. Gevechten vonden nu plaats in de stad zelf. Het dieptepunt kwam toen een bom het grote ziekenhuis in Goma trof, waar kinderen in de neonatologie-afdeling werden gedood. Het is onvoorstelbaar wat de moeders daar doormaakten, de vrouwen die net waren bevallen, of degenen die hun geliefden verloren in de kampen waar ze zich veilig waanden.
Een gebed voor Goma
Ik zou niemand wensen in mijn schoenen te staan, laat staan in die van de mensen in Goma op dit moment. Alsjeblieft, bid voor hen. Want waar twee of meer mensen samenkomen in gebed, in de naam van Jezus, daar is Jezus aanwezig.
Grace is communicatiemedewerker van Red een Kind in DR Congo