Op 3 maart 2022 zat ik nietsvermoedend op de bank het NOS journaal te kijken, toen ik plotseling Groeipartner Sytse van Heijst zag verschijnen. Hij had die dag zijn baan opgezegd als directeur van het Nederlandse verkoopkantoor van Gazprom Energy. Een dapper besluit. Toch bleek het anders te zijn dan het journaal voorspiegelde. Wat was zijn motivatie en hoe is het nu?
Hoe ben je bij Gazprom Energy terecht gekomen en wat was de taak van het kantoor hier in Nederland?
In 2011 ben ik via oud collega’s van Enron vanuit de UK gevraagd om een verkoopkantoor voor het Russische bedrijf Gazprom Energy in Nederland op te starten.
We rapporteerden aan het Europese hoofdkantoor in Engeland en hadden geen contact met Sint-Petersburg. Het Russisch gas werd verkocht aan het Nederlands bedrijfsleven en er leek geen vuiltje aan de lucht.
Hoe was het om voor een Russisch bedrijf te werken?
In het begin werd de rode loper bijna voor ons uitgelegd. De Nederlandse staat en toezichthouder ACM waren zeer positief, want het was goed dat er meer spelers op de markt kwamen. Dat hielp om de gasmarkt te liberaliseren. In 2012 werd ‘100 jaar zakelijke banden tussen Rusland en Nederland’ met een bezoek van president Poetin aan koning Willem-Alexander herdacht en gevierd. Ik werd hierover door het NOS-journaal geïnterviewd en kon vervolgens 2 nachten doorwerken vanwege alle nieuwe klanten die zich kwamen aanmelden.
Later veranderde dit natuurlijk vanwege alle geopolitieke ontwikkelingen (in 2014 De Krim en MH-17 en begin 2022 de oorlog met Oekraïne). Het werd voor mij en mijn gezin toen heel anders. We moesten ons continue verdedigen. Ik werd zelfs bedreigd via linkedin.
Bestaat Gazprom Energy in ‘s Hertogenbosch nog?
Gazprom Energy is in Duitsland genationaliseerd een heet nu Sefe Energy. Zo heet het kantoor in Nederland ook. Er gaat nog steeds Russisch gas naar Europa. Gek genoeg door de pijpleidingen in Oekraïne, omdat die in de Oostzee zijn gesaboteerd.
Sefe levert LNG, vloeibaar gemaakt schaliegas. De productie hiervan is vanwege alle chemicaliën die hierbij worden gebruikt in Europa verboden. In Amerika echter niet en daar wordt het vandaan gehaald en verkocht voor € 0,38/kuub. In Amerika betaalt men € 0,08. Er is daar een enorm overschot van gas dat nu in Europa kan worden afgezet.
Rusland verkoopt nog aan China, Japan, India en Afrika. Dat zijn veel grotere afzetmarkten. De Europese economie en met name de Duitse industrie, is nu afhankelijk geworden van duur en milieuonvriendelijk geproduceerd Amerikaans schaliegas.
Wanneer besloot je je baan op te zeggen en hoe landde dat?
Toen Rusland Oekraïne inviel in februari 2022 besloot ik te stoppen. Dit zou heel lang gaan duren, wist ik en ik zou me steeds meer moeten verdedigen. Bovendien was het onveilig en moesten we onderduiken in een vakantiehuisje.
Ik diende mijn ontslag in en werd onmiddellijk plat gebeld. Ook de NOS wilde een interview, maar vanwege eerdere ervaringen met de media ben ik hier terughoudend in geworden. Groot was de verbazing dat ik toch in het journaal verscheen. Het interview uit 2012 was uit de kast gehaald en de presentator leverde als commentaar dat ‘de directeur van Gazprom Energy zijn rug naar Rusland keerde’. Ik werd neergezet als grote held die tegen Rusland durfde in te gaan. Dit nam voor ons gezin wel de druk van de ketel, maar het was het oude interview uit 2012 dat werd getoond.
Heeft je christen-zijn een rol gespeeld?
Als christen heb je wel je normen en waarden. Die heb ik ook op kantoor en in mijn functioneren altijd proberen uit te dragen. Ik realiseer me als christen dat werk niet zaligmakend is en niet ten koste van je gezin moet gaan. Dat relativeert.
Wat heb je geleerd van deze ervaring?
Ik ben relaxter in het leven gaan staan. Ik kan meer afstand nemen van dingen. Wat vandaag heel positief lijkt, kan morgen heel anders zijn. Qua werk heb ik een heel andere invulling gekregen en ben veel meer beschikbaar voor mijn gezin. Ik besloot niet meer afhankelijk te willen zijn en heb nu een eigen bureau waarbij ik advies geef aan bedrijven voor energie-gerelateerde zaken.
En nu?
Ik vind het belangrijk om dingen op te bouwen en te helpen op te bouwen. Dat sprak me altijd al aan bij organisaties als Red een Kind. Maar ik was ook betrokken bij een Russische opvang voor ex-gevangenen. We leven in een enorm rijk land, maar zouden de welvaart beter moeten verdelen op de planeet. Dat lig mij na aan het hart. Zeker als christen, we moeten delen vanuit onze overvloed.
